Edincik Tarihcesi

Bölgede yapılan arkeolojik kazılarda elde edilen buluntular,İlk yerleşimlerin neolitik ve kalkolitik devirlere kadar uzandığını ortaya koymaktadır.

Uzun yıllar kyzikos’un egemenliğinde bulunan şehir,Türklerin bölgeyi fethine kadar Adresteia adıyla anılmaktadır.Edincik,Osmanlı hakimiyeti öncesinde Roma imparatorluğu2nun,Bizans İmparatorluğunun katalanlar’ın ve Karesi Oğulları’nın idaresi altında kalmıştır.
Osmanlı tarihine dair kaynaklarda ve kitabelerde ise kasabanın adı Aydıncık şeklinde

kaydedilmektedir. Evliya çelebi,Aydıncık şehrini anlatırken,Kyzikos harabelerini tasvir ettikten sonra “735 tarihinde Orhan Gazi burayı Rumlar’ın elinden kuvvet zoru aldı.Asklerinin reisi Aydın Bey idi.İşte bunun için bu şehre de Aydıncık derler.”denmektedir.Günümüzde halk arasında aydın Bey ve eşinin kabrinin Emir Sultan Camii yakınında olduğu bilinmektedir.

Müneccimbaşı’nın Sahâifü’l-Ahbar adlı eserinde,Karesioğullarının şehirleri”Eyâleti bunlardır;Aydıncık,Manyas,Bergama,Edremit,Kemer,-Edremit,Biga Hisarı,İvrindi,Ayazmend,Bigadiç,Gördes,Demirci,Sındırgı,Fırt ve benzerleri….”ifadesiyle sayılırken,Edincik de bu sınırlar içinde gösterilmektedir.Sultan Orhan Gazi’nin cül^üsünü takip eden ilk yıllarda Ulubad yöresi fethedilmiş ve ardından Karesioğulları’nın merkezi olan Balıkesire yönelinmiştir.Karesi beyleri Dursun bey ve Aclan bey ile mücadele sonrasında Orhan gazi,Beyliğinin hemen hemen bütün topraklarını sulh yoluyla kendi topraklarına ilhak etmiştir.karesi ülkesini fazla mukâvemet göstermeden ele geçiren Orhan Bey,Balıkesir,Manyas,ve edincik yöresini oğlu Süleyman paşaya iktâ olarak vermiştir.Bununla birlikte Karesi veziri Hacı İlbey,emir Evrenos bey,Kadı Fâzıl,Ece bey gibi ileri gelen komutanlarıda Süleyman paşa’nın emrine vererek onların tecrübelerinden faydalanmasını tavsiye etmiştir.O sıralarda henüz Çanakkale,Lapseki ve Biga topraklarının, Bizans’ın egemenliğinde bulunması sebebiyle Süleyman Paşa’nın Marmara denizine açılan en önemli iskelesi de Edincik olmuştur.

Osmanlı devleti’nın Rumeli topraklarını fethi için ilk sefer hazırlıklarını Edincik ve Kapıdağ Yarımadası’nda gerçekleştirdiği bilinmektedir.Hoca sadettin’e göre Orhan gazi, bu düşüncesini Süleyman paşa’ya açmış.O da Edincik’e gelip temâşâlık mevkiinden ay ışığında kyzikos-Belkıs harabelerini ve bunların denize yansımalarını seyretmiş,Rumeli’ye geçme düşüncesini beraberindeki Evrenos Bey,Fazıl Bey,Ece Bey, ve Hacı ilbey’e açarak gerekli hazırlıklara başlamıştır.Hayrullah Efendi de “el-Hâsıl,Karesi valisi olan şehzâde Süleyman paşaya Rumeli tarafına geçmek ve boğazı zaptetmek üzere tâlîmat irsal olunduğundan hicret-i nebeviyyenin yediyüzkırk senesi şehzâdei müşârun ileyh hazretleri dahi karesi diyarının nândarlarından olan Evrenos Bey ve Fâzıl bey ve Ece Bey ve Hacı İlbey refâkatiyle Kapıdağı nâm mahalle vusûl ve Aydıncık kazâsı fezâsına asâkir-i mevcûdesiyle nüzul buyurdular” cümleşeriyle ,Osmanlılar’ın Rumeli’yi fetihlerinde edincik ve yöresini kullandıklarını belgelemektedir.Joseph von Hammer’in Geschichte des Osmanichen reiches adıyla Almanca kaleme alıp Mehmet Ata2nın devlet’i osm’aniye tarihi şeklinde Türkçeye çevirdiği eserinde de Süleyman gazinin Gelibolu civarında düzenlediği serfi ve bununla ilgili Edincik-kapıdağı yarımadası’nın durumu ifade edilmektedir.

Osmanlı hâkimiyeti boyunca Hüdâvendigâr sancağı’na bağlı bir kazâ olan Edincik,Cumhuriyet’in ilk yıllarında Balıkesir ilinin Bandırma ilçesine bağlı bir nahiye durumuna getirilmiştir.

Doç.Dr.Abdülhamit TÜFEKÇİOĞLU
Edincik’te Türk mimarisi ve mezar taşları